Filosofiemoment op zondag: zijn humans niet een onderdeel van een grootse simulatie?
De filosofie van de film Free Guy: kunnen we gewoon onderdeel zijn in een grootse simulatie?
20 augustus 2021 Benjamin Curtis Senior docent filosofie en ethiek, Nottingham Trent University
Heb je je ooit afgevraagd of je slechts een personage bent in een uitgebreide simulatie? Je schudt de gedachte van je af omdat je een echt persoon bent, een echt leven leidt, in een concrete realiteit. Maar weet je zeker dat je het bent? Is het niet op zijn minst mogelijk dat je lichaam en de wereld om je heen niets anders zijn dan illusies?
Dit is het raadsel waar Guy, gespeeld door Ryan Reynolds, zich middenin bevindt in de film Free Guy. In dit geval is hij echter in feite een NPC (non-player character) in een open-wereld computerspel genaamd Free City. Hij is een personage in een simulatie en dit besef verandert zijn 'leven' voor altijd.
Velen van ons hebben zich afgevraagd of wij, net als Guy, slechts NPC's zijn in een of ander spel. Een dergelijke sceptische hypothese werd voor het eerst naar voren gebracht door de 17e-eeuwse Franse filosoof René Descartes. Hij had natuurlijk niet gedacht dat hij een NPC zou zijn. Hij stelde zich voor dat een boze demon hem zou kunnen misleiden door te denken dat de wereld om hem heen echt was, terwijl dat niet zo was. Maar boze demonen worden tegenwoordig als een beetje passé beschouwd.
In de 20e-eeuwse filosofie was het favoriete alternatief om ons voor te stellen dat we hersenen in vaten zijn die zijn aangesloten op elektroden die worden misleid door snode neurowetenschappers die onze ervaringen via elektrische impulsen in ons voeden. Dit is (min of meer) het uitgangspunt van de film The Matrix. Maar nu zijn zelfs hersenen in vaten ouderwets.
Ontvang nieuws dat gratis, onafhankelijk en evidence-based is
In plaats daarvan vraagt de hedendaagse filosofie ons om ons voor te stellen dat we in een computersimulatie leven en dat onze geest zelf slechts emulaties zijn die op computercode draaien. Deze hypothese is door veel filosofen en wetenschappers serieus genomen, sommigen beweren dat de hypothese niet alleen mogelijk is, maar ook een goede kans heeft om waar te zijn. Dus de vraag of u zich in een situatie bevindt die vergelijkbaar is met die van Guy, is echt de moeite waard om over na te denken.
Hebben we een vrije wil?
Dus als we zoals Guy zijn en in een computersimulatie leven, wat gebeurt er dan met onze vrije wil?
In de film heeft Guy zeker het gevoel dat hij een vrije wil heeft, maar geeft toe dat zijn gedachten en gedrag te wijten zijn aan zijn programmering. En daar lijkt zeker iets goed aan te zijn. Als onze geest niets anders was dan een computerprogramma dat ergens op een server draait, dan is het moeilijk in te zien hoe we echte controle zouden kunnen hebben over wat we denken en doen. Alles zou bepaald worden door onze programmering.
Maar nu kunnen we een stap verder gaan en ons afvragen: wat is het verschil tussen een geest die werkt volgens een programma in een computer, en een geest die werkt volgens biologische wetten in een brein?
Guy heeft geen vrije wil omdat zijn gedachten en acties het resultaat zijn van elektronische operaties die plaatsvinden in een computer waar hij geen controle over heeft. Maar onze gedachten en acties zijn het resultaat van biologische operaties die in onze hersenen plaatsvinden, en daar hebben we ook geen controle over. Dus het lijkt erop dat of we ons nu in een computersimulatie bevinden of in de echte wereld er niet toe doet. Hoe dan ook, we hebben geen vrije wil.
Er kan echter enige hoop zijn voor zowel Guy als ons. Misschien stelt Guys programmering en onze neurologie slechts bepaalde parameters vast waarbinnen vrije actie op de een of andere manier nog steeds mogelijk is, zoals sommigen (bekend als libertariërs) denken. Of misschien bestaat de vrije wil uit iets anders dan anders kunnen doen dan wij, zoals anderen (bekend als compatibilisten) denken.
Kunnen computerprogramma's bewust zijn?
Een traditionele opvatting die werd aangehangen door Descartes, en nog steeds wordt aangehangen door sommige hedendaagse filosofen (zoals Richard Swinburne), is dat bewustzijn helemaal niet voortkomt uit de werking van onze biologische hersenen. De geest is in deze visie volledig verschillend van de hersenen, maar de twee werken niettemin samen. Dus bewuste gedachten komen voor in een spirituele geest en worden dan naar de fysieke hersenen gestraald.
Maar als je, net als ik, zo'n opvatting ongeloofwaardig vindt en denkt dat bewustzijn voortkomt uit de werking van biologisch materiaal, dan lijkt het alsof je moet toegeven dat een echte bewuste geest ook kan ontstaan uit de werking van niet-biologische materialen, zoals die van een computer is gemaakt van. En als dit juist is, gezien de snelle toename van rekenkracht die we nu zien, en de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie, is de dag waarop zo'n geest ontstaat misschien niet ver weg. Een man en een vrouw staan rug aan rug.
Guy is misschien code, maar hij voelt geluk en verdriet en vormt zelfs echte verbindingen. 20e-eeuwse studio's/Allstar
De gevolgen van een bewuste computergeest zijn verstrekkend. Een van die consequenties is de kwestie van de morele status van zulke geesten, die aan de orde komt in Free Guy. Als ze verlangens en emoties kunnen hebben, gelukkig of verdrietig kunnen zijn en verliefd kunnen worden, wat Guy allemaal doet in de film, dan lijken ze zeker evenveel moreel respect te verdienen als mensen.
Maar dan lijkt het moreel verkeerd om zich met hun leven te bemoeien, zoals het resetten van hun programmering, wat op moord lijkt. Als zodanig lijkt het erop dat de wettelijke kaders die onze rechten beschermen, zouden moeten worden uitgebreid om ook die van hen te beschermen. Hoe dit te doen, is een gecompliceerde kwestie die filosofen en juridische experts nog maar net beginnen aan te pakken.